معرفی منبع درس و فهرست مطالب

منبع درس برنامه ریزی کالبدی معماری نوشته دکتر حمیدرضا عامری سیاهویی، دکتر احمد میرزاکوچک خوشنویس و دکتر عبدالکریم قائدی ارشد مهندسی معماری دانشگاه پیام نور 118 صحفه

این جزوه توسط مدیریت برنامه ریزی آموزشی تحصیلات تکمیلی دانشگاه پیام نور منتشر شده که نسخه چاپی آن در بخش خرید کتابهای ارشد معماری در فروشگاه موجود بوده و نسخه دیجیتالی آن نیز با کلیک بروی «دانلود برنامه ریزی کالبدی معماری PDF» قابل دریافت است.

ترتیب فعالیت های طراحی معماری از لحاظ سلسه مراتب زمانی و سلسله مراتب عقلی

فصل اول: برنامه ریزی و انواع آن

• اصطلاحات و واژه های برنامه و برنامه ریزی

• انواع برنامه

• انواع برنامه ریزی از کلان تا خرد

• ویژگی های عمومی انواع مختلف برنامه ریزی

• انواع طرح های شهری

فصل دوم: استانداردها و سرانه های کاربری های شهری

• تعریف استانداردهای شهری

• محله و نواحی شهری

• سرانه زمین شهری

• حریم و محدوده

فصل سوم: تراکم شهری، ضوابط و استانداردها

• قوانین شهرسازی

• شاخص های شهری

فصل چهارم: برنامه ریزی مسکن

• برنامه ریزی جامع مسکن

• نظام برنامه ریزی نیمه متمرکز 

• شاخص های کمی و کیفی

• مشکلات و چالش های مسکن

• تراکم

طرح کالبدی ملی

با هدف مکانیابی برای گسترش آینده شهرهای موجود و ایجاد شهرها و شهرک های جدید، پیشنهاد شبکه شهری آینده کشور یعنی اندازه شهرها، چگونگی استقرار آنها در پهنه کشور و سلسله مراتب میان شهرها به منظور تسهیل و مدیریت سرزمین و امر خدمت رسانی به مردم و پیشنهاد چارچوب مقررات ساخت و ساز در کاربری های مجاز زمینهای سراسر کشور صورت می گیرد.

سطح کشور ما ، استانداردها و معیارهای مشخصی به منظور تعیین همه سرانه های شهری ارائه نگردیده است . از طرفی، استفاده از استانداردهای کشورهای دیگر نیز در زمینه تاسیسات مختلف شهری مانند مسکونی ، درمانی ، آموزشی و امثال آن، به دلیل مغایر بودن شرایط آنها، از نظر آب و هوایی، ویژگیهای فرهنگی و اجتماعی، درآمد، ابعاد و اندازه های خانوار و امثال آنها، خالی از اشکال نمی باشد. از آنجا که شرایط زندگی شهری در مناطق مختلف کشور با یکدیگر تفاوتهای اساسی دارد، معیارها و اندازه سرانه های شهری در یک شهر از ایران نیز نمی تواند قابلیت اجرایی برای شهرهای دیگر را داشته باشد. زیرا با توجه به این حقیقت که کشور ما از نظر اقلیمی و طبیعی دارای آب و هوا و شرایط طبیعی متفاوتی است و هر کدام از این شرایط در نوع معیشت و زندگی شهرنشینان موثر افتاده است، مسلما نمی توان ضوابط و استانداردهای یک شهر (مثلا تهران و اصفهان) را به شهرهای دیگر کشور (مثلا رشت و کاشان) تعمیم داد، تا چه رسد به آنکه بخواهیم استانداردهای یک کشور خارجی و ضابطه ها و نوع و تیپ مسکن، یا مشخصات ساختمانی آنها را به عنوان الگویی برای شهرهای خودمان پیشنهاد دهیم.