معرفی و مختصری از مطالب جزوه 

جزوه «انواع آسیابها و خردایش در تولید صنعتی روکش های سطح» نوشته صادق مهویدی رشته های فنی و مهندسی دانشگاه پیام نور

آسیاب های غلطکی (سه غلطکی) (Roller Mills)

آسیاب های سه غلطکی به طور عمده در صنایع روکش های سطح و جوهر های چاپ به منظور خردایش و دیسپرس کردن رنگ دانه ها در محمل ها مورد استفاده قرار می گیرند. آسیاب های چهار و پنج غلطکی نیز در دسترس هستند اما به جز موارد نادری در صنعت چاپ از آنها در صنایع روکش و مواد رنگزا استفاده نمی شود. گونه های دیگری از آسیاب های غلطکی اکنون در صنعت مورد استفاده قرار می گیرند؛ برای مثال آسیاب های تک غلطکی که در آنها ماده آسیاب شونده به کمک یک پره که در مقابل یک غلطک قرار دارد روی آن قرار گرفته و آسیاب می شود. در اینجا برای جمع آوری دانه های آسیاب نشده ای که درکنار غلطک فرو می ریزند از قیف های بزرگی که به یک مکنده اتصال دارند استفاده می شود. مکنده این ذرات آسیاب نشده را دوباره روی غلطک بازگردانده و آسیاب می شوند. کارایی این سیستم به طور قابل ملاحظه ای بالاست.

آسیاب های گلوله ای و ریگی – (Ball and Pebble Mills)

آسیاب گویچه ای یا شنی از یک ظرف استوانه ای شکل تشکیل شده که معمولا به صورت افقی قرار گرفته و درون آن با ذرات ریگ یا گوی های سرامیکی یا فلزی پر شده است به این گلوله ها محمل خردایش (grinding medium) گفته می شود. ] – 13 11 [ پس از شارژ مخلوط آسیاب عمل خردایش رنگدانه ها همزمان با گرداندن ظرف استوانه ای حول محور افقی آن انجام می شود. سرعت گردش به حدی است که ذرات ریگ یا گلوله ها بتوانند از سمت بالای ظرف به سمت پائین آن حرکت کرده و با مخلوط آسیاب برخورد کنند؛ این حرکت، حرکت آبشاری (cascade) نامیده می شود. برای جلوگیری از لغزش یا به عقب برگشتن مخلوط آسیاب روی دیواره پائینی در حین چرخش استوانه معمولا در آسیابهای گلوله ای از baffle به صورت میله های فلزی و در آسیابهای ریگی از بلاکهای سرامیکی استفاده می شود.

در نتیجه این حرکت آبشاری، ذرات مخلوط آسیاب اعم از رنگدانه ها یا مواد رنگزا در میان باران گلوله ها محبوس شده و تحت ضربه و نیروهای برشی توامان قرار می گیرند؛ با تکرار این حرکت عمل آسیاب کردن به خوبی انجام می شود.

در علم آسیابها و خردایش صنعتی، روکش های سطح و جوهر های چاپ، آسیاب ریگی (pebble mill) به آسیاب هایی گفته می شود که محمل خردایش آن از سرامیک ساخته شده باشند (مثل سنگ ریزه یا گلوله های چینی) و سطح داخلی آن با روکشی غیر فلزی مثل چینی یا پلاستیک پوشانده شده باشد. در مقابل آسیاب های گلوله ای (ball mill) آسیابی هایی هستند که در آن محمل خردایش و روکش سطح درونی هر دو فلزی باشند مثل گلوله های آهنی یا نیکل کربن و روکش های فولادی. از آنجایی که مکانیسم عمل آسیاب کردن در – هردوی این آسیاب ها یکسان است، آنها را در کنار هم مورد بررسی قرار میدهند با این توضیح که اصطلاح آسیاب گلوله ای، شامل آسیاب های ریگی نیز می شود یا در واقع آسیابهای ریگی زیر مجموعه ای از آسیابهای گلوله ای به شمار می روند.

آسیاب های شنی، دانه ای وگویچه ای – (Sand, Bead and Shot Mills)

آسیاب کردن و دسپرس کردن ذرات مواد رنگدانه ها توسط ذرات شنی مدور به عنوان یک تکنیک از سال 1952 شناخته شده است؛ اولین آسیابهای شنی از شن اتاوا با مش 24 تا 43 استفاده می کردند که بعدها این مشها توسط ذرات سنتزی مختلفی جایگزین شدند. از جمله این ذرات دانه های شیشه ای، سرامیکی و گویچه های فلزی بودند. (metallic shot) این ذرات علیرغم گرانتر بودن، ویژگیهای فرآیندپذیری بهتری داشتند. شن اتاوا که فقط و فقط در آسیاب های شنی مورد استفاده قرار می گیرد دارای مش 23 تا 33 با ابعادی حدود  mm 0.7 قطر معادل 1/32 اینچ می باشد. اندازه ذرات سنتزی مورد استفاده در این آسیاب ها نیز از mm 0.7-3 (معادل 1/32-1/8 اینچ) می باشد. با توجه به نکات بالا، آسیاب شنی یا دانه ای آسیابی است که برای خرد کردن مخلوط آسیاب از ذراتی با اندازه های فوق بهره میبرد و آسیاب گلوله ای از همین مکانیسم ولی با ذرات بزرگتر (بالای 1/8 inch)  استفاده می کند. البته این تعریف تا حدودی ساختگی است چون اکثر آسیابها به نحوی ساخته شده اند که با گستره وسیعی از ذرات با اندازههای مختلف کار کنند. پس عملا بسیاری از آسیابها هم گلوله ای و هم شنی یا دانه ای هستند و فقط این ذراتی که به عنوان محمل خردایش در آنها ریخته می شود بستگی دارد.

جزوه چاپ شده «انواع آسیابها و خردایش در تولید صنعتی روکش های سطح» در سایت کتاب فروشی بزرگمهر موجود بوده و فایل آن توسط مدیریت برنامه ریزی آموزشی دانشگاه پیام نور نیز ارائه شده است.