معرفی کتاب و فهرست مطالب

کتاب آیین دادرسی مدنی 1 نوشته دکتر علیرضا ایرانشاهی انتشارات پیام نور برای دانشجویان رشته حقوق شامل 184 صفحه

• فصل اول: کلیات
• فصل دوم: دعوا
• فصل سوم: صلاحیت قضایی
• فصل چهارم: سازمان قضایی ایران

پیشگفتار

قواعد آیین دادرسی مدنی به عنوان مکمل قواعد ماهوی محقق کننده یکی از مهمترین ویژگی های قواعد حقوقی، اعم از شکلی و ماهوی هستند که همان برخورداری از ضمانت اجرای دولتی و حکومتی است این قواعد در راستای موضوع خاص خود، یعنی دادرسی در پی کشف حقیقت و اجرای عدالت و احقاق حق و رفع ظلم و فصل خصومت و حفظ نظم اجتماعی است. به نقل از کتابهای ناصر کاتوزیان، نظم دادگری و شیوه علمی حاکم بر آن اگر مهمتر و حساس تر از نظم در قوانین ماهوی نباشد همپایه آن است و این دو در حقگزاری و دادگری مکمل یکدیگر هستند (کاتوزیان ۱۳۸۰). البته اگرچه علم و فن آیین دادرسی مدنی، به دلیل شکلی بودن، میبایست واجد جنبه طریقیت بوده و موضوعیت نداشته باشد و علی القاعده در تأمین و تسهیل نیل به عدالت و احقاق حق و رفع ظلم و اعمال نهایی قواعد ماهیتی مؤثر و تأثیر گذار و تعیین کننده است با این حال، نظم مذکور، خود، به ویژه جهت فصل خصومت و برقراری نظم اجتماعی، به عنوان هدف دوم حقوق، حتى في نفسه نیز واجد ارزش خاص بوده و در بسیاری از موارد به طور مستقل و به خودی خود موضوعیت داشته و کارآمد است. به طور مثال نفس حق دادخواهی اگرچه اصولاً در جهت تضمین اجرا و اعمال و حمایت از حقوق ماهوی است، مع الوصف خود از مهمترین حقوق شکلی اشخاص محسوب شده و از مهمترین مصادیق تضمین عدالت شکلی به شمار می رود. باید عنایت داشت که آیینی که قرار است همگان اعم از دولت و اصحاب دعوا و تمامی اشخاص مرتبط با قضیه را به اجرای عدالت و نظم رهنمون سازد، خود باید منصفانه و عادلانه و همگام با اصول و معیارهای عقلانی و منطبق بر نظم و منطق باشد. در واقع میبایست هم هدف و هم وسیله نیل به هدف، عادلانه، منطقی و منظم باشند. اما علاوه بر اینکه قواعد و اصول آیین مذکور باید همجنس با اهداف آن باشد، میبایست منطبق با نیازهای واقعی دادرسی نیز باشند. در هر حال اجرا و اعمال صحیح قواعد ماهوی با استفاده از ضمانت اجرای قهری حکومتی نیازمند سازوکار دقیق قواعد آیینی مناسب است که از طریق نظام قضایی کارآمد اهداف حقوق را تأمین نماید. کتاب حاضر تحت عنوان آیین دادرسی مدنی 1 علیرضا ایرانشاهی، حول محور کلیات و برخی از اصول و قواعد در آیین دادرسی مدنی دوره بنیادین که دریچه ورود به مباحث تخصصی تر این حوزه به شمار می روند شامل مفهوم، فواید، اوصاف و اصول حاکم بر آیین دادرسی مدنی و نیز شناخت دعوا و مفهوم آن و ارکان و اقسام دعوا و آغاز و پایان آن و نیز شناخت صلاحیت قضایی و سازمان قضایی کشور، نگاشته شده است.