معرفی جزوه و فهرست مطالب

جزوه درسی جمعیت شناسی سالخوردگی (جمعیت شناسی سالمندی) نوشته دکتر جعفر کردزنگنه منبع ارشد جمعیت شناسی دانشگاه پیام نور

فصل اول: تعاریف و شاخص های سالخوردگی

• سالخوردگی جمعیت

• ضریب سالخوردگی

• شاخص نسبی وابستگی سالمندان

• شاخص نسبی حمایت بالقوه

فصل دوم: سالخوردگی جمعیت در ایران و جهان

• عوامل موثر یر سالخوردگی جمعیت

• کاهش باروری

• کاهش مرگ و میر و افزایش امید زندگی

• مهاجرت

فصل سوم: بهداشت و سلامت سالمندان

• مشخصات عمومی پیری

• سن تقویمی و سن همراه با سلامتی

• سبک زندگی

• سلامت روانی

• سلامت اجتماعی سالمندان

• کمیت زندگی در برابر کیفیت زندگی (استراتژی سالمندی فعال)

• توانمندسازی در سالمندان

فصل چهارم: تئوری های سالمندی

• نظریه زیست شناختی

• نظریه پیر شدن سلولی

• نظریه عدم تعهد

• نظریه رادیکال آزاد

• نظریه ترتیبات زندگی و حمایت اجتماعی

• نیاز به مراقبت

فصل پنجم: چالش های پیش رو و الزامات سیاسی

• چالش ها و مسائل پیش رو

• انتخاب سیاست های موثر جهت مقابله با پدیده سالمندی

• الزامات سیاسی در مورد سالمندان

جمعیت شناسی سالخوردگی مفهوم عام و گسترده ای است که تغییرات جسمانی در طول عمر بزرگسالی، تغییرات روانشناختی در ذهن و توانایی های ذهنی تغییرات روانشناختی اجتماعی در آنچه که می اندیشیم و باور داریم و تغییرات اجتماعی در این که چگونه دیده میشویم چه انتظاری می توانیم داشته باشیم و چه انتظاری از ما وجود دارد را در برمی گیرد ( به نقل از کوششی (۱۳۸۷) اصولا در مطالعات جمعیتی، به ویژه آن زمان که هدف مطالعه ساختار سنی است. جمعیت سالخورده را جمعیت سنین ۶۵ ساله و بیشتر تعریف می کنند. این مرز سنی معمولا از آن جهت مورد توجه قرار می گیرد که به گروه های سنی بزرگی اشاره می کند که برای مطالعه ساختار سنی و به طور مشخص به منظور تعیین جمعیت سالخورده در مطالعه سالخوردگی به کار میرود افزایش قابل توجهی که در طی دو دهه اخیر در امید زندگی سنین ۶۰ و یا ۶۵ سالگی و بالاتر دیده شده است. موجب شده تا برخی با توجه به این واقعیت که این مرحله از زندگی در جوامع جدید ممکن است تا حدود سه دهه از عمر انسان را در بر گیرد. دوره سالخوردگی را به دو دوره اوان سالخوردگی (سالمندی) و اواخر سالخوردگی کهنسالی) تقسیم کنند (شرلوک به نقل از کوششی. ۱۳۸۷). گذشته از این که رعایت این مرز سنی ضرورت مطلق ندارد محقق عملا بسته به هدف مطالعه تعریف خاص خود را بر این دسته بندی اعمال می کند. از این نظر نباید تفاوت بین مطالعات سالخوردگی جمعیت را با مطالعاتی که واحد تحلیل آنها فرد سالخورده است نادیده گرفت. با وجودی که در جمعیت شناسی سالخوردگی جمعیت نیز تعاریف کاملا واحد و یکسان نیست و برخی این مرز سنی را ۶۰ و گروهی ۶۵ سالگی در نظر می گیرند، اما در مطالعه سالخوردگی فردی این عدم یکپارچگی بیشتر به چشم می خورد. برای مثال استروب خاطر نشان می کند که ممکن است نقص عملکردی و جسمی فرد از جوان تر یا حتی از ۳۰ سالگی آغاز شود (استروب به نقل از کوششی، ۱۳۸۷).

جمعیت جهان به سرعت در حال سالخورده شدن است و بر اساس پیش بینی های جمعیتی سازمان ملل متحد در حال حاضر در حدود ۱۲ درصد (بیش از ٨٤٠ میلیون نفر سهم جمعیت ۶۰) است تا میانه قرن بیست و یکم به بیش از ۲۱ درصد (حدود ۲ میلیارد نفر) خواهد رسید. همه کشورهای دنیا در حال سالخورده شدن هستند و هیچ استثنایی در آینده وجود نخواهد داشت. نکته مهم این که سهم مهمی از این افزایش به کشورهای در حال توسعه اختصاص دارد. به طوری که تا سال ۲۰۵۰ از هر ۱۰ نفر سالمند حدود ۸ نفر در این کشورها زندگی خواهند کرد. خود جمعیت سالمندان هم در حال سالخورده شدن هست. سهم سالمندان ۸۰ ساله و بالاتر (سالمندان پیر) که در حال حاضر حدود ١٤ درصد از کل جمعیت ۶۰ و بیشتر است تا سال ۲۰۵۰ به ۱۹ درصد خواهد رسید و زمان کمی برای انطباق تسهیلات لازم برای ارتقاء کیفیت زندگی این گروه باقی است. برای نمونه سهم زیادی از این سالمندان به ویژه در کشورهای در حال توسعه نیازمند مراقبت های طولانی مدت هستند و لازم است که کشورها برنامه ها و اقدامات جدی برای مقابله با این شرایط در پیش گیرند. روی مثبت این سکه این که شرایط بهتری برای گروه های جوان تر پیش بینی می شود و این که با پیشرفتهایی که در شرایط زندگی و خصوصیات اقتصادی – اجتماعی دنیا پیش بینی می شود.

جزوه چاپ شده جمعیت شناسی سالخوردگی در فروشگاه کتاب بزرگمهر موجود بوده و نسخه دیجیتالی با فرمت pdf همین فایل در وبلاگ دانلود کتاب دانشگاهی در دسترس دانشجویان قرار گرفته است.