معرفی و فهرست مطالب 

• اهمیت تغذیه دام

• آناتومی و فیزیولوژی دستگاه گوارش

• روش برآورد احتیاجات دام های مزرعه ای

• روش ها و تكنیك های ارزشیابی مواد خوراكی

• عوامل موثر بر مقدار خوراك مصرفی دام

• رابطه متقابل مواد غذایی مختلف در تغذیه دام تکمیلی ارشد

• عوامل مضر یا سمی در مواد خوراكی دام و روش های برطرف نمودن آن ها

در جزوه تغذیه دام تکمیلی ارشد می خوانیم:

به دلیل افزایش تقاضا برای محصولات دامی، پرورش دام به سمت تجاری تر شدن پیش می رود. مسئله ای كه وجود دارد این است كه یك كشور چه مقدار از تقاضای موجود را با منابع داخلی و چه مقدار از آن را با واردات تامین می كند. در طی سالهای متمادی این اصل در صنعت خوراك دام وجود داشته است كه علم و روش های علمی می بایست خوراك مناسب و نحوه استفاده از آن را در تغذیه دام وطیور تعیین كند. به هرحال نمی توان مطمئن بود كه این اصل در آینده نیز توسط مصرف كنندگان یا حداقل توسط عوامل و سازمان های تعیین شده پذیرفته شود.

تولید مطلوب و اقتصادی در این صنعت همواره با مشكلات متعددی در طی سالهای اخیر مواجه بوده است و با توجه به اینكه كاهش هزینه ها در انجام هر كاری ، از اركان اصلی موفقیت است ، در امر در صنعت پرورش دام و طیور نیز، توجه به عوامل موثر در كاهش هزینه ها كه مهمترین آن هزینه های مربوط به خوراك می شود ، در سودآوری بیشتر، بسیار موثر است. طیور در گامه های مختلف رشد، نیاز به سطوح مختلفی از مواد مغذی دارند، گروه طیور انجمن ملی تحقیقات آمریكا، در سال 1994 ، مقادیر تقریبی از احتیاجات غذایی جوجه های گوشتی را در مراحل مختلف رشد پیشنهاد كرد و در حال حاضر، باتوجه به اصلاح نژاد مداوم جوجه های گوشتی در جهت افزایش رشد سریع توصیه های NRC قادر به تامین همه احتیاجات حیوان نمی باشد و تحقیقات وسیع و گسترده در جهت نیل به احتیاجات واقعی حیوان كه تامین كننده نیازهای مختلف زندگی، اعم از نگهداری، رشد، مقاومت در مقابل بیماریها و بهره وری مناسب
از مواد غذایی باشد، بسیار ضروری به نظر می رسد، به عنوان مثال جهت تامین احتیاجات ویتامین ها در NRC معمولا از جیره های خالص و یا نیمه خالص استفاده شده است، چنین جیره هائی معمولا، بسیار قابل هضم بوده و مشكلات جیره های معمولی را ندارد و هیچگاه در شرایط تجاری بكار نمی رود، هچنین تعداد بسیار زیادی از مطالعات مربوط به ویتامین ها نیز با استفاده از چنین جیره هائی انجام شده است، لذا انجام تحقیقات در زمینه تعیین احتیاجات واقعی طیور به ویتامین ها و سایر مواد مغذی در شرایط استفاده از جیره های تجاری بسیار حائض اهمیت می باشد .